Dat de Pfalzgrafenstein ooit deel uitmaakte van een van de meest lucratieve tolplaatsen aan de Rijn, blijkt al uit de ligging:
Midden in de stroom staat het bolwerk en is slechts per veerboot bereikbaar. In 1327 liet de Pfalzgraf en latere keizer Ludwig IV. op het kleine Rijn-eiland een vijfhoekige donjon bouwen als eerste deel van de verdedigingsinstelling - tot grote ergernis van de toenmalige bisschoppen en zelfs de paus, die zich zorgen maakten over de lucratieve machtspositie van de kerk bij het innen van toltarieven. Met de bouw van de ringmuur en de verdedigingsgangen vanaf 1340 werd de weerstand van de Pfalzgrafenstein aanzienlijk vergroot. In 1504 overleefde het zelfs een 39-daagse belegering tijdens de Beierse-Paltse Successieoorlog ongeschonden.
Ongetwijfeld is "de Pfalz" vandaag de dag een van de meest gefotografeerde motieven in het Midden-Rijndal.

Een kleine personenveerdienst brengt de bezoekers vanaf Kaub droogvoets naar het "stenen schip". De vaartijden vind je op de website van de Algemene Directie Cultureel Erfgoed: https://tor-zum-welterbe.de/pfalzgrafenstein